Administrative, Social and Economic Structure in Stip (Štip) District According to the Sharia Registry Numbered 191 (1823-1825)

Bugün Kuzey Makedonya’da bulunan İştip (Štip), Osmanlı devrinde Türklerin yaşadığı önemli bir Rumeli kazasıdır. Bu makalede, Arşivinde ve yabancı arşivlerden temin edilen 191 numaralı şeriye sicilindeki veriler temel kaynak olarak alınmıştır. Bununla birlikte nüfus defterleri diğer resmî arşiv vesikalarından da yararlanılmıştır. Adı geçen tereke kayıtları vergileri ihtiva eden ferman buyruldular üzerine yoğunlaşılmıştır. belge türleri de incelenmiştir. Şeriye sicilinde yer alan türlerinin çoğu, buyruldu suretleri ile bazı ilamlardan oluşmaktadır. Müslümanlarla gayrimüslimlerin kazasının ayanı olan Ali Ağa, Mora asilerine yapılan sefer sırasında şehit düşmüştür. Defterde terekeler içinde kıymeti en yüksek çeşitliliği zengin olanı Ağa’nın terekesidir. Bunun dışında ayan vekili askerî sivil şahıslara ait mevcuttur. İştip’te evler genelde tek iki katlı olup kiremit örtülüdür. Kasabada çeşitli esnaf zanaatkâr dükkânları Çarşı arastada toplumsal mekânlardır. Esnaflar varlığı dikkat çekmektedir. Kırsal kesimde Evlâd-ı Fâtihan bilinen Yörük köyleri yoğunluktadır. Halkın geçim kaynağı ziraat hayvancılıktır. eyaletine bağlı Köstendil sancağı kazası, ayaniyye, ilâniyye, imdâd-ı hazariyye gibi avarız türü vergilerin yanında isyanı sebebiyle düzenlenen seferler için ek vergilere muhatap olmuştur. yanında, Mahkemesi’nin muameleler karşılığında adlar altında aldığı harçlar kaza halkının giderlerini oluşturmaktadır.